Khát nắng

Sài Gòn đang trong mùa nắng gắt. Năm nào cũng vậy, cứ khoảng trong và sau Tết là miền Nam lại hứng 1 luồng khí nóng. Không khí cả miền lục tỉnh trở nên nóng nực và gay gắt lạ thường. Mùa nắng kéo dài mãi đến tận khi phượng đã nở hoa đỏ rực rơi rụng trên những mái đầu học trò và tiếng ve râm ran khu vườn trong dinh Thống Nhất. Rồi tầm giữa những ngày hè oi ả, mưa đến kéo theo không khí mát mẻ rồi dần trở nên dầm dề và ẩm ướt. Nhưng đó là chuyện của Sài Gòn nhiều tháng nữa,thôi hãy cứ nói đến hiện tại: Sài Gòn đang nắng như đổ lửa.

Miền Nam chỉ có 2 mùa mưa và nắng luân phiên nhau, nhưng ngay cả trong mùa nắng, vẫn có đôi khi đổ vài trận mưa như chính ông Trời cũng thấy oi quá nên phải đi tắm cho mát mẻ rồi lại làm nắng tiếp. Và ngược lại, trong những cơn mưa cuối năm, vẫn đầy những nắng, mưa thường là tầm đầu giờ chiều và tối, chỉ những khi có giông thì mưa mới rả rít từ sáng. Thế nên Sài thành và người Sài thành vốn được ưu ái vì hầu như chẳng bao giờ biết đến 2 chữ "khát nắng".  

Ngày tôi đến Melbourne là vào đầu tháng 2, là khoảng cuối mùa hè (mùa Nam bán cầu lệch với Bắc bán cầu) nhưng mặt trời vẫn oi ả trên đầu đến tận 8 giờ tối mới từ tốn lặn xuống, trả lại cho thành phố sự yên ả và mát mẻ về đêm. Tuy nói là cuối hè nhưng đêm đã chuyển sang lạnh, có khi xuống 10 độ C rồi sáng hôm sau lại chói chang 36 độ mà chẳng ai thèm quan tâm. Melbourne là thế, luôn kỳ quặc và thất thường. Tôi đã sống ở thành phố Melbourne qua 3 mùa hè và hiểu được rằng: nắng là thứ quý giá. 

Vì mùa xuân nơi ấy, nắng không gay gắt và chỉ dịu nhẹ kèm theo gió xuân mơn mởn cũng những đợt sương buốt lạnh về đêm và sáng sớm. Mùa hè nắng chói chang, đỉnh điểm vào ngay mùa Giáng Sinh. Khi thế giới ăn mừng bằng cách mặc áo bông và ngồi quanh lò sưởi dùng tiệc gà Tây, dân Melbourne lại mặc quần đùi, áo 3 lỗ ra biển ăn BBQ. Những bãi biển như Hampton, St. Kilda chật người với vô số các hội hè tiệc tùng (Melbourne cấm bia rượu ở khu vực công cộng, kể cả lúc hội hè). Nhưng nắng không ở lâu, đỉnh điểm mùa nóng chỉ kéo dài 1 tháng, trước và sau đó, nắng và mây tranh nhau bầu trời lộng gió, nhất là sau tháng nắng, những đám mây đen và gió lạnh kéo về nhiều hơn, ngày dần ngắn lại, nhường chỗ cho sự u ám khi đêm về. Mùa thu nhanh chóng đến vào khoảng tháng 3, tháng 4 với những đợt lạnh sương giăng, những cơn gió thốc vào người, chui vào áo và những cơn mưa rả rít làm cho thảm lá vàng thơ mộng nhiều khi xác xơ đến tội. Nắng dần thưa thớt. Mùa đông đến mang theo những cơn mưa dai dẳng ngày qua ngày và cái lạnh thấu xương của hơi ẩm và gió đông. Lúc này, nắng hiếm hoi thật sự, người ta khát nắng.

Nắng xuân ấm áp trên căn nhà số 332 Neerim rd, Carnegie (tôi ở đây hơn 1 năm)

Mùa xuân và hạ, nắng ngự trị, có khi thưa thớt, có khi dày đặc. Người ta bắt tay vào làm vườn, xới những mảnh đất sân nhà lên cho tơi, tỉ mẩn gieo từng hạt, từng luống rau mầm. Những khóm hoa bắt đầu lấy lại sức sống sau mùa đông rét mướt mưa phùn, ngẩng cao đầu nở rộ. Góc này là hoa cúc dại trắng tinh nhụy vàng (daisy) mọc thành cụm to, góc kia là hoa hồng kiêu sa đang nở những đóa hoa to bàng cái chén ăn cơm, trắng, hồng, đỏ, vàng chen sắc. Trên cành cao, hoa đào (cherry blossom), hoa mận (plum) cũng đua nhau khoe sắc hồng, sắc trắng trong nắng mai. Những luống rau được chăm bón kỹ cũng dần bám rễ rồi mọc mầm, lên cây. Và trong 2 mùa "nắng" này, người ta mang quần áo ra sân phơi. Thông thường, sân vườn có 1 giàn phơi quần áo gồm 1 cây trụ kim loại, đầu trên có gắn với 1 trục quay tỉa ra khoảng 6 thanh sắt được nối với nhau bằng những sợi dây kẽm để mắc áo lên. Phần trên có thể xoay được, cộng thêm những sợi sây nối nhau, nhìn từ trên xuống như 1 cái mạng nhện bằng sắt. Quần áo phơi dưới nắng chỉ 1-2 tiếng là khô, lại mang mùi nắng dịu nhẹ làm người ta ngất ngay. Nhưng đến hè, người ta dè dặt hơn vì phải canh quần áo khô là lấy vào liền, sợ cái nắng cháy da 38 độ C sẽ làm quần áo khô cứng còng như mảnh gỗ. 

Phơi quần áo sau nhà

Nhưng như người ta hay ví von "ngày vui chẳng tày gang", nắng của 2 mùa ấy chẳng kéo dài mà ít ỏi đến nỗi người ta phải nhớ nó ngay. Vì mùa thu và mùa đông thường kéo dài với những đợt nắng ấm hiếm hoi xen lẫn những cơn mưa phùn ẩm ướt lạnh lẽo và sương giá trắng cả trời. Những luống cây bắt đầu ủ dột vì chẳng còn nắng. Những cây thân gỗ bắt dầu rũ lá vàng, trông thì đẹp nhưng chẳng thể giữ lâu vì mưa sẽ làm cho thảm lá vàng trở nên nhớp nháp đến thảm hại. Những cây thân thảo thì thiếu đi sức sống, trừ vài loại cây chịu mưa vẫn phi thường ra hoa trong thời tiết lạnh lẽo mùa đông, còn lại mọi thứ dần ảm đạm vì thiếu nắng. Người làm vườn phải bưng bê những chậu cây vào nhà xe hoặc căng bạt che cho những luống hoa trong cơn mưa gió. Chẳng còn mấy ai dám đem phơi quần áo ngoài sân nữa. Vì nắng chỉ thoáng qua vài chục phút rồi đi mất, quần áo chỉ còn có thể khô bởi gió, hương nắng giờ bị thay bằng hơi ẩm và mùi đất. Lúc này người ta mang quần áo đi sấy bằng máy, có thể ở nhà, có thể ở tiệm giặt sấy tự túc đầu ngõ (giá tầm $2/tiếng). Quần áo sẽ chỉ thơm hương nước xả vải và loại giấy thơm bỏ vào cùng quần áo trong máy sấy, hương nắng đã đi rồi.

Để tiết kiệm, tôi hay mang quần áo vào phòng, để trước lò sưởi bằng gas để hong khô

Những ngày này, người ta khát nắng, khát những tia nắng mai ấm áp sau cơn mưa để giải thoát con người khỏi sự u ám phiền muộn của bầu trời và cuộc sống. Những con mèo cuộn người trước lò sưởi, đôi khi nhảy lên bục cửa sổ, nhìn mông lung ra ngoài sân vườn. Có người bảo chúng tìm những con chuột hay những thần lùn giữ vườn trong truyền thuyết đang lăng xăng trong tán cỏ. Nhưng tôi nghĩ những con mèo cũng đang khát nắng, chúng nhớ những ngày nắng đẹp được cuộn mình ngủ dưới mái hiên nhà. 

 Mưa mùa đông trắng xóa, tôi hay vẽ những mặt cười để tự động viên mình: sau mưa, trời sẽ sáng

 Hoa nở trong mua mùa đông

Người ta thường chỉ thấy 1 thứ gì đó cần thiết khi không còn chúng nữa. Và khi đã kinh qua, người ta sẽ nhớ sâu sắc rằng: dù có thích hay không, mỗi sự vật đều có giá trị của riêng nó. Dù đang hứng cái nắng oi ả của Sài Gòn, tôi vẫn tự vỗ về mình rằng đã có lúc, bên kia bán cầu, mình từng khát nắng.